Selamlar, naber? Umarım keyfin yerindedir. Al benden de o kadar.
Hepimizin… Çoğumuzun… Hadi tamam en azından bazılarımızın derdi “verimli çalışmak”. Yani potansiyelinizi belirli bir amaç doğrultusunda üst seviyeye çıkarabilmek veya yüksekte tutabilmek. Evet, verimli çalışabilmek için onlarca ve belki yüzlerce parametre olduğunu biliyoruz. Ancak verimli olman için her şey yolunda gitse dahi karşılaşmak durumunda olduğun öyle büyük bir engel var ki bu yazıda sadece ondan bahsetmek istiyorum.
Öncelikle dikkatini bana verir misin?
Genelde medium yazıları 3, 5, 7 dk olur. Şimdiye kadar hangi birisini başından sonuna kadar hiç bölünmeden okuyabildin? :)
- Belki sadece birkaçı.
Ne zaman birisini aramak için telefonu eline aldın ama kendini tamamen alakasız uygulamaların/mesajların içerisinde başka şeylerle ilgilenirken buldun? :)
- Muhtemelen çoğu zaman.
Bir kahvecide çalışırken kapıdan giren her kişi için kafasını kaldırıp kim gelmiş diye bakan insanları gördün mü?
- Yoksa o sen misin?
Aslında bahsettiğimiz şey “Odaklanma” veya “Dikkat Dağınıklığı” sorunundan başka bir şey değil. Bu sorunu hepimiz “bir miktar” taşıyor olabiliriz ve günümüzde bu pekala normaldir. Düzgün beslenme, kaliteli uyku, kaygısız ve stressiz bir hayat ve beyin egzersizleri odaklanma gücümüzü artırmaya yarar. Ayrıca çoğu uzmana göre odaklanma süresi, kişinin hedeflerine ulaşması için önem teşkil eder. Ancak ben bu içerikte bunların hiçbirisine değinmeyeceğim. Çünkü problemi bu kadar derinlerde arayarak önümüzdeki daha büyük problemi gölgelemek istemiyorum.
INTERRUPT !!!
Interrupt, kesilme, bölünme demek. Diyelim ders çalışıyorsun, alabileceğin interrupt neler?
Kapı çalabilir, öyle ya arıtma sistemi takmanın ne kadar ekonomik olduğu üzerine konuşmamız lazımdı şimdi. Arkadaşın yanına gelip hal hatır sorabilir, az dost, çok vefa. Mutfaktan yanık kokusu gelebilir veya güzel bir yemek kokusu da gelebilir, bu kısmı opsiyonel bırakıyorum. Telefonun çalabilir, -alo -alo -şey, uyudun mu? uyumadıysan da dersi unut bu saatten sonra. Televizyondan ilgini çekecek bir ses ve görüntü, Müge Anlı yine yargı dağıtmakla meşgul. Aklına sipariş için indirim beklediğin ayakkabı gelir, ya da o ayakkabının indirim bildirimi. O değil de altılı masa cumhurbaşkanı adayını hala açıklamadı mı, ya az önce açıkladıysa, twitter da karışmıştır şimdi…
Tebrikler bölündün! Üstelik interrupt bittikten sonra eski odaklanma seviyene inmen 2x, 5x bazen 10x fazla zaman/efor alabilir. Elbette burada aldığın interrupt’un büyüklüğü ve geri dönme motivasyonun da önemli. Mesela eğer hızlı bir selam ve ayak üstü bir dakikalık hal hatır sorma ise işe geri dönebilmen hızlı ve kolay olabilirken yarım saatlik bir ara vermek durumunda kaldıysan işe tekrardan ısınman ve odaklanman daha fazla zaman alacaktır.
Beyninin büyük bir kısmını olması gerektiği gibi yaptığın işe ayırmıştın, odaklanmıştın, her şey güzeldi. Bir anda bölündün ve artık beyninin önemli bir kısmını da bölündüğün ek iş ile paylaşıyorsun. Yani asıl odaklanman gereken işin kullandığı kapasite interrupt tarafından işgal edildi.
Eğer bir yazılımcıysan, ders çalışıyorsan veya ne bileyim kısaca yaptığın iş dikkat/odak gerektiriyorsa her gün bu ve buna benzer bölünmeleri yaşayacağın aşikar, yaptığın işin verimliliği önemli ölçüde etkilenecek. Odaklansaydın birkaç birim zamanda bitirebileceğin o işler, türlü interrupt’lar ile onlarca birim zamanlara kadar uzayabilir, yayılabilir. Bu da iş hayatı ve özel hayat dengeni doğrudan etkileyecektir, çalışma motivasyonunu da düşürecektir. Çünkü çalışmaların sonucunda to-do listen rahatlamıyor ve ödül alamıyorsun. Çalışmaların keşkül gibi, yayıldıkça yayılıyor. Halbuki biz çalışmalarımızı çetin ceviz gibi sıkı ve konsantre tutmak istiyoruz.
Interrupt’lar bence ikiye ayrılır.
Literatürde zaten buna özel bir terminoloji varsa yeterli okuma yapmadığım için üzgünüm, bilmiyorum. Kendi düşünceme göre External ve Internal olmak üzere iki çeşit interrupt olduğunu söyleyebilirim.
1- External (Dışarıdan) Interrupt
Hani yukarıda saydıklarımdan; kapı çalması, arkadaşının yanına gelip hal hatır sorması, deprem olması… Bunlar doğrudan senin elinde olan şeyler değil. Genelde bu interrupt çeşidi tahmin edemeyeceğimiz kadar karmaşık ve modellenmesi çok zor. Ama elbette çoğu external interrupt için önlem almak mümkün.
Arkadaşlarına bölünmek istemediğini söylersin, onların erişemeyeceği bir yerde çalışırsın, kulaklık takarsın ve dış sesleri ve gürültüyü engellersin, kapısı olmayan bir yerde çalışırsın, telefonu tamamen sessize alırsın vb. önlemleri artırmak mümkün.
2- Internal (İçeriden) Interrupt
Bak bu tip içeriden gelen bölünmeleri yönetmek daha zor. Tam başlamışsın çalışmaya aklına o ayakkabının indirime girmiş olabilme ihtimali geldi, kontrol etmek için telefonu eline alacaksın. O da ne! Bir sürü instagram bildirimi gelmiş, ayakkabıyı unuttuk “like” bildirimlerinin verdiği serotonine teslim olmuş vaziyettesin. Whatsapp’daki gereksiz goygoy konvoyuna katılmaya hak kazandın. Bu kadar goygoy yeter, biraz da memleket meseleleri. Eee altılı masa kararını hani bugün açıklayacaktı, acaba saat kaçta, saat başı twitter’ı mı kolaçan edeceksin? Edersin.
Şaka bir yana ben ne önlem alıyorum? İşe başlamadan önce iş esnasında aklıma gelebilecek ödemem gereken ne kadar fatura, bakmam gereken ne kadar haber varsa ilgileniyor ve aklımın başka bir yerde kalmaması için azami çabayı gösteriyorum. Çalışmalara başlamadan önce veya çalışmaların arasında aklımı karıştıracak bir şey olup olmayacağını peşinen düşünüyorum. Bunlar benim internal interrupt’a karşı aldığım işe yarar önlemler diyebilirim.
Çıkarım
Değil ders çalışmak, bir toplantıdayken veya bir etkinlikteyken dahi hayat kalitenizi düşüren yegane unsur INTERRUPT’dır. Sana verebileceğim en ucuz ve büyük verimlilik önerisi telefonundaki tüm bildirimleri kapatarak bu kadar erişilebilir olmayı bir an önce terk etmen. Teknoloji ve sosyal medyanın dikkat dağınıklığı gibi problemlere sebebiyet verdiğini unutma. Konsantre çalışabilmek ve az zamanda gereği kadar iş yapabilmek seni hem ilerletir hem motive eder. Bu sayede hedeflerine ulaşman için bir başarı sarmalı inşa edersin.
Bana ulaşmak için aklına bir şey takılması veya bir soru sorman gerekmez. LinkedIn, twitter, youtube ve github üzerinde adresim @datasciengine
Başka bir dünya yok, başka bir yaşam biçimi var.
